مسئولین دولتی و بانک مرکزی روند افزایشی نرخ ارز را موقتی  می دانند و می گویندبه زودی شاهد بازگشت قیمت خواهیم بود. شب گذشته رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی با اعلام اخباری از آزاد شدن منابع مسدودی بانک مرکزی اعلام کرد که این موضوع روند تأمین ارز را متحول خواهد کرد. این در حالی است که به تحلیل اگزیم نیوز راهکارهای متعددی برای تعادل بخشی به بازار ارز در شرایط کنونی وجود دارد که لازم است به آنها توجه شود.

موضوع اول، سپرده ارزی است که با توجه به هجوم مردم و صاحبان نقدینگی به بازار ارز، اکنون بخشی از منابع به هر نحوی از دور خارج می شود و از آنجا که موضوع ارز اغلب با حساسیت هایی همراه است و جلوگیری از تحرکات روانی در بازار از طریق محدودیت ها باعث می شود صاحبان ارز از ورود موجودی به بازار جلوگیری کنند و در نتیجه منابع ارزی از بازار به خانه ها منتقل خواهد شد. راه اندازی گواهی سپرده ارزی مانع از این روند خواهد شد.

البته تعیین نرخ سود سپرده ارزی و نحوه برداشت از سپرده و ... در این نوع از سرمایه گذاری مهم است و بانک مرکزی باید این اطمینان را ایجاد کند که صاحبان سپرده ارزی می توانند هر موقع که خواستند بر مبنای منطقی مشخص و نرخی معین ارز خود را به ریال تبدیل کرده و برداشت کنند و مشکلی برایشان ایجاد نخواهد شد. ایجاد گواهی سپرده ارزی و عرضه آن در بورس با استفاده از راهکارها و مراحلی که بر آن مترتب است موضوع دیگری است که بخش زیادی از میل به سفته بازی در بازار ارز را به بورس منتقل می کند و به جای آن که جو روانی بازار روی ارز واقعی اثر بگذارد اوراق گواهی سپرده ارزی را متاثر خواهد کرد.  

موضوع دیگر آن که بانک مرکزی باید پای دلالان بزرگ را از بازار قطع کند. یکی از چالش های عمده در کشور ما عدم شفافیت مالی است. انتقال بلوک های بزرگ مالی و جابجایی های عجیب و غیرقابل قبول در یک روز یا یک دوره در هر جای دنیا به راحتی قابل رصد است و این در حالی است که در ایران بانک ها نسبت به اطلاعات صاحبان حساب ها بیش از حد وفادارند. برخی تصمیمات برای جلوگیری از پولشویی و ... در کشور اتخاذ شده و باعث شده تا نقل و انتقال های غیرمعمول محدود شود اما این با مساله کنترل اقدامات مخرب در بازارهای مالی متفاوت است. در این شرایط انتقال صدها میلیون تومان وجه به بازار ارز از طریق سیستم بانکی صورت می گیرد و متصور نیست که افراد با در اختیار داشتن کیسه های پول به بازار ارز بروند و ارز مورد نیاز خود را خریداری کنند بنابراین هر نوع مبادله مشکوک قابل رصد کردن است. این البته برای خریداران ریز و انتقالات محدود نیست بلکه برای دلالان بزرگ و افرادی که یا سابقه فعالیت های مخرب دارند و یا با مبادلات مشکوک روبرو هستند عملی است اما متاسفانه در ایران این نوع راهکارها چندان مورد توجه قرار نمی گیرند.

در این بین محدودیت های ارزی دولت باعث شده تا بازارهای منسجم ارزی سیگنال های افزایش قیمت به بازار بدهند. روز به روز قیمت ارز در سامانه نیما و صرافی ملی در حال افزایش است و این باعث شده تا بازار سیاه ارزی تقویت شود. نابراین دولت و بانک مرکزی باید به سرعت فکری به حال تعادل در این بازارها بکنند. بانک مرکزی صادرکنندگان را ملزم به بازگرداندن ارز به سامانه نیما کرده است و اعلام کرده قرار نیست هیچ فرصتی به صادرکنندگان داده شود و باید به سرعت ارز خود را به کشور برگردانند. گفته می شود 27 میلیارد دلار ارز صادرات هنوز به کشور برنگشته است که ای رقم می تواند تعادل خوبی در بازار ایجاد کند اما صادرکنندگان می گیوند توانایی ان را ندارند اینن ارز را به کشور برگردانند. به هر حال باید این معضل به نوعی حل شود تا هم صادرکنندگان در این شرایط آسیب نبینند و هم ارز به کشور برگردد.

در این بین همتی نیز به 4 نکته اشاره کرده و می گوید: تلاطم این روزهای بازار، عمدتاً از عدم تعادل عرضه و تقاضا در بازارار حواله ارز، به خاطر مشکلات ناشی از کرونا در ابتدای سال، نشأت گرفته است و با فروکش کردن تدریجی تقاضاهای  تجمیع شده ماههای قبل و افزایش عرضه در نیما تعدیل خواهد شد.

به گفته همتی گزارشات خوبی از افزایش قابل توجه صادرات نفت و فرآورده های نفتی وصادرات غیرنفتی و خبرهای مثبت از آزادشدن منابع مسدودی بانک مرکزی دریافت شده که روند تأمین ارز را متحول خواهد کرد.

رییس کل بانک مرکزی با اشاره به این که صادرکنندگان تکیه گاه اصلی ارز آوری کشور هستند افزود: فرصت برای برگرداندن میلیاردها دلار ارز صادراتی در دو هفته آتی پایان می یابد. این فرصت به هیچوجه تمدید نخواهد شد و از فردا با هماهنگی بانک مرکزی، قوه محترم قضائیه، وزارت صمت و نهادهای نظارتی، صادر کنندگانی که تاکنون تعهد خود را ایفا نکرده اند، در لیست های ده نفره برای توضیح در مورد نحوه ایفای تعهدات دعوت می شوند.

وی ادامه داد: بانک مرکزی دخالت هدفمند خود در بازار را به تشخیص خود و با در نظر گرفتن مصالح عالیه اقتصادی کشور اعمال خواهد کرد. بانک مرکزی یکبار در مهرماه سال 97 توان خود را نشان داد. برخی به خاطر اشتباه محاسباتی تا دوسال برای فروش دلارهای 19 هزار تومانی خود معطل ماندند.امروز نیز ریسک بازار ارز برای سرمایه گذاری به شدت افزایش پیداکرده است و من نیز وظیفه دارم این را به فعالان اقتصادی گوشزد نمایم